تئوری انتخاب معتقد است هنگامی که افراد در ارضای نیازهای خود ناکام می‌شوند، دست به رفتار می‌زنند؛ یعنی رفتار و عمل خاصی را انتخاب می‌کنند تا شاید بدان وسیله نیازشان را برآورده کنند. این رفتار هدفمند است و هدفش ارضای نیاز مورد نظر است.

چنانچه فرد، برای ارضای نیازهایش روش‌های مؤثر را پیدا نکند، دست به رفتارهای گوناگون می‌زند که در روانشناسی رایج به این رفتارهای ناکارآمد و نامؤثر برچسب بیماری می‌زنند: مضطرب، افسرده، خشمگین، مضطرب.

گلسر معتقد است، ناکامی در برآوردن نیازهای اساسی، یک تجربه‌ی عمومی و همگانی است، چرا که واقعیت همیشه با ما هماهنگ و همنوا نیست اما برخی از افراد هنگامی که در برآوردن نیازهای‌شان ناکام می‌شوند، بجای پذیرفتن مسئولیت و جستجوی راه‌های مؤثر دیگر برای ارضای نیازهای خود و انجام عمل مسئولانه برای تأمین آن‌ها، مسئولیت‌گریزانه رفتار می‌کنند و دیگران مسئول ناکامی خود می‌دانند(همسر، فرزند، والدین یا رفقا) یا توقع دارند واقعیت به نفع آن‌ها کنار برود و چون چنین چیزی فقط تا زمان کودکی ممکن است، تا حدی امکان‌پذیر باشد(یعنی والدین و اطرافیان واقعیت را سانسور یا کمرنگ کنند) در بزرگسالی این افراد تلاش می‌کنند تا به شیوه‌ای مسئولیت‌گریزانه، واقعیت را انکار کنند.

نیازهای اساسی نام‌برده شده عبارت‌اند از:

1. نیاز به بقا و زنده ماندن
2. نیاز به عشق و احساس تعلق
3. نیاز به قدرت
4. نیاز به تفریح
5. نیاز به آزادی

کاربردها:

مشاوره پیش از ازدواج

رشد شخصی

مشاوره شغلی

مشاوره رشته تحصیلی